حسین رمضانی خردمردی*
در دهه‌های اخیر، هم‌زمان با نزدیک شدن به عید نوروز عده‌ای از هم‌وطنان صاحب قلم یا صاحب رسانه همسو با علمی سنی مذهب افراطی گذشته و حال، نظر می‌دهند یا اعلام موضع می‌کنند که نوروز عید زرتشتیان (مجوسیان، کفار و …) است و «ما» را با آن کاری نیست. این سنت ردّ آیین‌های ایرانی را امسال سیداحمد خاتمی، خطیب نماز جمعه تهران، در خطبه روز 19 اسفند آغاز کرد. وی در تقابل با حوادث ناشی از انحرافات وارد شده در برپایی مراسم چهارشنبه سوری گفت «ما با نوروز مخالف نیستیم و نخواهیم بود. منتها نوروز اسلامی، نوروزی که با مقلب القلوب و الابصار همراه باشد.» به عنوان یک «ایرانی مسلمان» مقابل قرار دادن دو مؤلفه مهم هویت فرهنگی ما ایرانیان در نظام فکری یا فقدان یا آشفتگی این نظام در برخی‌ها را نمی‌پذیرم. خوشبختانه اولین ردیه تقریباً موجز و مختصر در این باره را شخصیت دیگری از جامعه روحانیان ایران، محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین بیان کردند. اصل موضوع نیز به حدی تکراری و البته در نزد جامعه مطرود است که به عنوان یک مسأله جای پرداختن بیشتر ندارد؛ اما آن‌چه که باعث شده تا واژگان و عباراتی را در این باره از درون ذهن به جامه نوشتار درآورم، عدم توجه مدعیان رد نوروز به سنت مهرورزی خداوند است.
همه می‌دانیم که ماه‌های حرام سنتی از سنن اعراب جاهلی بوده است؛ اما خداوند متعال بسیاری از سنن اعراب جاهلیت، از جمله ماه‌های سال یا حرمت ماه‌های حرام را (بعضاً حتی در کلام وحی، قرآن کریم) تأیید نموده است. این عدم رد سنن مفید و نیکوی پیشینیان و حتی پذیرش و تأیید آنها به دلیل ترویج مهر و محبت در میان انسان‌ها و ثبات جامعه بوده است که امیرالمؤمنین، حضرت علی، علیه‌السلام نیز بدان توصیه اکید کرده است. ایشان در نامه خود به مالک اشتر از وی خواستند که به عنوان والی مصر، آیین پسندیده‌ای را که بزرگان امت به آن صورت رفتار کرده و به وسیله آن مردم را در کنار هم جمع کرده‌اند، تغییر ندهد.
علاوۀ مثال ماه حرام، باید به کسانی که نوروز و اسلام را در تقابل با یکدیگر می‌بینند؛ اعن از شیعه و سنی، یادآور شد که سلام گفتن مسلمانان هم ریشه در سنت مردمان غیرمسلمان سامی دارد و مانند درود و بدرود گفتن ایرانیان باستان در آغاز و پایان دیدارهاست؛ هر چند سلام در میان عرب‌ها در هر دو موقعیت زمانی به کار می‌رود. همچنین «تکتّف» یا دست به سینه ایستادن در نماز (نماز خواندن مسلمانان با دست‌های بسته به منظور رعایت احترام) هم مانند ایستادن‌های ایرانیان در محضر بزرگان و شاهنشاه‌های دوران باستان است. مخالفان نوروز! این سنت‌ها را چه می‌گویید؟
* رئیس مرکز پژوهشی مطالعات کشورهای وارث تمدن ایرانی